روز جهانی تیروئید
روز جهانی تیروئید
روز جهانی تیروئید 4 خرداد ، به نام روز جهانی تیروئید نام گذاری شده است.
روز جهانی تیروئید
🎙 4 خرداد ، به نام روز جهانی تیروئید نام گذاری شده است.
روز جهانی تیروئید است.
4 خرداد 1400
برای امسال شعار " مادر کودک ید " انتخاب شده است.
هدف از برگزاری روزجهانی یا هفته بیماری تیروئید ، اطلاع رسانی عمومی برای حساس شدن جامعه و توجه به بیماری و آشنایی با راه های درمان آن است.
غده تیروئید در نقطه جلو گردن واقع شده است. این غده یکی از مهمترین غدد درون ریز هست و بیماری های این غده ، بطور مستقیم بر سلامتی فرد موثر است. اختلال در عملکرد غده تیروئید منجر به بروز علائم و نشانه های بالینی متعدد در فرد می گردد. افراد در تمام سنین، ممکن است با بیماری و مشکل عملکرد غده تیروئید مواجه شوند و متاسفانه برخی افراد مبتلا، ممکن است به بیماری شان آگاهی نداشته باشند و ضمن مواجهه با عوارض آن ، دیرهنگام برای معالجه اقدام می کنند.
برخی بیماری های غده تیروئید شامل پرکاری تیروئید، کم کاری تیروئید، بیماری هاشیماتو، بیماری گواتر، التهاب یا تورم ، توده در تیروئید و سرطان تیروئید است . برای بررسی عملکرد غده تیروئید، معمولا توصیه می شود که با بررسی سالیانه، به خصوص بعد از سن 40 سالگی،از بروز سرطانها و بیماریهای تیروئید جلوگیری به عمل آوریم.
کشور ایران از دهه 1340 بعنوان یکی از مناطق دچار کمبود ید شناخته شد و بیماری گواتر که ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید است، بعنوان تظاهری از کمبود یدبصورت همه گیر در بسیاری از استان های کشور وجود داشت. با مطالعات انجام شده تا سال 1368و تشکیل کمیته کشوری مبارزه با عوارض ناشی از کمبود ید در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، غنی سازی نمک با ید و تهیه آن در کارخانه های تولید نمک و توزیع آن در مراکز فروش و تاکید بر مصرف آن در خانوار، بعنوان استراتژی اصلی انتخاب شد. این برنامه، موفقیت های چشمگیری در کنترل بیماری و مبارزه با عوارض ناشی از کمبود آن در جامعه به همراه داشت، بطوری که امروزه افراد با بزرگی ناهنجار غده تیروئید را تقریبا در هیچ نقطه کشور نمی بینیم.
هورمون های ترشح شده از غده تیروئید (دو هورمون اصلی تیروئید T3 (تیری یودوتیرونین) و T4 (تیروکسین) هستند) ، در متابولیسم یا سوخت و ساز بیشتر سلول های بدن نقش دارند . همچنین در رشد و نمو جسمی و فیزیکی کودکان و تکامل سیستم عصبی نقش دارند. یکی از عناصر مهم که در عملکرد غده تیروئید و ساخته شدن هورمون های آن موثر بوده و در بقای انسان نقش حیاتی دارد، عنصر کمیاب " ید " هست.
ید بطور طبیعی در آب دریاها، گیاهان آبزی، برخی از مواد معدنی و خاک وجود دارد. ید برای رشد و نمو فرد لازم است و بخصوص در رشد و تکامل عصبی – روانی جنین در دوران زندگی داخل رحمی و دو سال پس از تولد مورد نیاز است و کمبود آن موجب اختلال در رشد و تکامل مغز شده و با ایجاد مشکل در رشد شناختی – رفتاری موجب عقب ماندگی ذهنی شده، بدلیل تاخیر در رشد فیزیکی - عصبی کوتولگی را بدنبال دارد.افزایش مرگ و میر کری و لالی نوزاد ، لوچی چشم، اختلال در تکلم ، اختلال روانی اختلال در ایستادن،راه رفتن و رشد جسمی و سفت و سخت شدن عضلات از عوارض دیگر کمبود ید در انسان است.
چرخه فعالیت طبیعت موجب کاهش مقدار ید در خاک می شود که این کمبود در گیاهان و سپس حیوانات و در نهایت بدلیل کمبود دسترسی از غذا، موجب کمبود در انسان می گردد و بهمین جهت لازم هست که با غنی سازی برخی مواد غذایی با عنصر ید یا مکمل یاری، از بروز کمبود جلوگیری شود.
زنان در دوران بارداری و شیردهی بمنظور حفظ سوخت و ساز طبیعی بدن و انتقال هورمون تیروئید و ید به جنین و نوزاد، به ید بیشتری نیاز دارند. در صورت کمبود دریافت ید ، احتمال مرگ داخل رحمی جنین و سقط جنین افزایش می یابد و تاخیر شدید و غیر قابل برگشت فعالیت های مغزی بروز می کند. بهمین جهت ، زنانی که قصد حاملگی و فرزند آوری را دارند ، باید علاوه بر مصرف منظم مواد غذایی دارای ید مثل ماهی و فرآورده های دریایی آب های شور و نمک یددار تصفیه شده در غذا( حداکثر 5 گرم در روز ) ، باید روزانه 150 میکروگرم مکمل ید هم دریافت کنند. به تمام زنان در سن بارداری توصیه می شود که از 3 ماه قبل از بارداری و در تمام دوران بارداری و شیردهی از مکمل ید استفاده کنند.مصرف نمک یددار تصفیه شده برای همه افراد خانوار جهت تامین ید مورد نیاز، در حد حداکثر 5 گرم روزانه لازم هست.
قرص های یدوفولیک تا پایان 3 ماهه اول بارداری و کپسول های مولتی ویتامین حاوی 150 میکروگرم ید از اوایل 3 ماه دوم بارداری تا پایان شیردهی توصیه می شوند.این مکمل یاری در سلامت مادران و جنین و نوزادانشان بسیار تاثیر گزار است.
به همه شهروندان در همه گروه های سنی و بخصوص زنان در سن باروری ، زنان باردار و شیرده توصیه می شود که به مراکز خدمات جامع سلامت و پایگاه های بهداشتی مراجعه و ضمن تشکیل پرونده، از آموزش های لازم فرزند آوری و فرزند داری و آموزش های تغذیه برخوردار و مکمل های لازم را دریافت نمایند تا هم زنانی سالم باشند و هم کودکانی سالم پرورش دهند.
مسعود فیروزکوهی ، کارشناس تغذیه مرکز بهداشت استان - زاهدان
comment